بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان یکی از عوارض و مشکلاتی است که در بعضی از بیماران قابل مشاهده است. این مشکل با توجه به علائمی که دارد، خیلی زود توسط خود بیمار شناسایی می‌شود. بسیاری از بیماران با مشاهده چنین عارضه‌ای با نگرانی به دندانپزشک مراجعه می‌کنند.
اما آیا واقعا بیرون زدگی استخوان فک دندان کشیده شده جای نگرانی دارد؟ چه مشکلاتی ممکن است سبب بروز استئونکروز فک شود؟ آیا راهکار درمانی برای برطرف شدن علائم بیمار وجود دارد؟ در این باره توضیحات بیشتری ارائه خواهیم کرد. همراه ما باشید.
بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان طبیعی است؟
در کشیدن دندان دندانپزشک باید استخوان را از دندان جدا و به گونه‌ای آن را شل کند. به همین علت به طور معمول هیچ استخوانی همراه با دندان خارج نخواهد شد. با این حال در برخی از مواقع قسمت‌هایی از استخوان کمی با تغییر همراه می‌شود و ممکن است یک ظاهر خشن و تیزی به خود بگیرد. چنین موضوعی سبب خواهد شد پس از درمان لثه بیمار نتواند روی آن را بپوشاند.
دقت کنید که به طور کلی بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان (استئونکروز فک) یک عارضه عادی نیست و نیاز به درمان دارد. با این حال همواره نشان‌دهنده مشکل جدی نخواهد بود.
برای دریافت نوبت و مشاوره کشیدن دندان در مرزداران تهران فرم زیر را پر کنید.
علائم بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان
نکته بسیار مهم آن است چنین عارضه‌ای با توجه به عامل به وجود آورنده‌ی آن، با علائم متفاوتی همراه خواهد بود. در این قسمت به صورت مجزا به بررسی علائمی که ممکن است به دلیل بیرون زدگی استخوان پس از کشیدن دندان با آن‌ها مواجه شوید می‌پردازیم:
احساس تیزی بعد از کشیدن دندان
در صورتی که بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان اتفاق بیفتد، احتمال زیاد فرد یک تیزی در دهان خود احساس می‌کند. در بعضی از مواقع پس از کشیدن دندان، استخوان فک کمی با زبری و تیزی همراه است که همین موضوع از تشکیل بافت لثه روی آن جلوگیری می‌کند. به همین علت ممکن است فرد پس از چند روز همچنان یک تیزی بدون قرارگیری بافت لثه روی آن در دهان مشاهده کند. خیلی از مواقع فرد تصور می‌کند یک ریشه در دهان باقی مانده است.
درد شدید در ناحیه زخم
در مواردی که علت فقط تیزی استخوان نیست، بیمار پس از چند روز همچنان با درد شدیدی مواجه خواهد بود (درد بعد از کشیدن دندان). این موضوع نشان‌دهنده مشکل جدی برای بیمار است. در چنین کیس‌هایی درد نسبتا شدید به همراه یک قسمت استخوان اکسپوز قابل مشاهده خواهد بود.
با توجه به اینکه ظاهر استخوان قابل مشاهده در دهان به چه شکل است، دندانپزشک باید تشخیص دهد که علت آن چیست. به عنوان مثال گاهی استخوان یک ظاهر کاملا خشک را به خود می‌گیرد. اما در برخی از بیماران استخوان فک با تغییر رنگ همراه است. در چنین مواقعی عامل بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان کاملا متفاوت خواهد بود.
التهاب لثه
مسلما زمانی که استخوان همچنان در معرض محیط دهان قرار بگیرد، یک التهاب در لثه اطراف آن ایجاد خواهد شد. این موضوع به خصوص زمانی که استخوان با تیزی همراه است، بیشتر به چشم می‌آید. در حقیقت به دلیل اینکه بافت لثه با قرارگیری روی تیزی استخوانی دچار آسیب می‌شود، چنین التهابی ایجاد خواهد شد. به طور معمول بافت لثه در این ناحیه با قرمزی، حساسیت به لمس و حتی گاهی تورم کم همراه است.
علت بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان
به طور معمول 3 علت اصلی برای بروز بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان مطرح می‌شود. در این قسمت هر عامل را به طور مفصل بررسی می‌کنیم:
باقی ماندن زائده استخوانی در لثه بعد از کشیدن دندان
رایج‌‌ترین عامل به خصوص در افراد عادی، دستکاری بافت استخوانی حین کشیدن دندان است. به طور معمول بافت استخوان در پروسه کشیدن دندان تحت یک‌سری تغییرات کوچک قرار می‌گیرد. با این حال در برخی از مواقع به دلایل مختلف ممکن است کمی ظاهر تیز و دندانه‌دار به خود بگیرد. همین موضوع سبب خواهد شد تا پس از مدت بافت لثه همچنان نتواند ترمیم شود و روی آن را بپوشاند. از این رو بیماران پس از چند روز با شکایت یک جشم تیز در دهان خود به دندانپزشکان مراجعه خواهند کرد. دقت کنید که چنین مشکلی خیلی جدی نیست و با درمان بسیار ساده برطرف خواهد شد.
درای ساکت یا حفره خشک
یکی از عوارض نسبتا نادر در بیماران درای ساکت یا همان حفره خشک است. چنین عارضه‌ای خود با بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان همراه است. نکته بسیار مهم آن است که بیماران دارای این عارضه، با درد شدید در ناحیه دندان کشیده شده همراه خواهند بود.
این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که بیمار مراقبت های بعد از کشییدن دندان را به خوبی رعایت نکند. به عنوان مثال ممکن است فرد پس از خارج‌سازی دندان گاز استریل را سریع از دهان خارج کند. همچنین گاهی بیماران پس از حذف دندان آب دهان را تف می‌کنند. چنین مواردی سبب اختلال در تشکیل لخته و در نتیجه بروز درای ساکت خواهد شد.
استئونکروز
مهم‌ترین و جدی‌ترین علت بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان، استئونکروز است. در حوزه دندانپزشکی به اختصار آن را با ONJ نیز می‌شناسند و عارضه بسیار نادری است که در بیماران خاصی به ویژه پس از کشیدن بروز پیدا می‌کند. به همین دلیل خیلی نباید نگران بروز آن در تعداد زیادی از بیماران بود.
به طور معمول افرادی که تحت شیمی درمانی و رادیوتراپی قرار دارند، ریمادلینگ استخوانی‌شان با مشکل مواجه خواهد شد. به همین علت اگر استخوان فک تحت کوچک‌ترین آسیب قرار بگیرد، ترمیم آن به سختی صورت خواهد گرفت. این موضوع برای بیمارانی که به منظور درمان پوکی استخوان خود از داروهای بیس فسفونات بهره می‌گیرند نیز صدق می‌کند.
برای اطلاع از جدیدترین تعرفه‌های دندانپزشکی سال 1403 بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
تشخیص علت بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان
به منظور اینکه دندانپزشک تشخیص دهد علت اصلی بروز چنین مشکلی چیست، باید معاینه از آن صورت بگیرد. پس از معاینه به معمول با توجه به ظاهر استخوان اکسپوز، دندانپزشک می‌تواند تشخیص دهد علت آن کدام یک از موارد مذکور است. گاهی اوقات برای تشخیص دقیق‌تر سوالاتی درباره داروهای مصرفی بیمار مطرح می‌شود.
درمان بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان
به منظور درمان چنین مشکلی باید علت اصلی آن در ابتدا شناسایی شود. پس از آن دندانپزشک طرح درمان را انتخاب خواهد کرد:
گرفتن تیزی‌های استخوانی
در صورتی که صرفا به دلیل پروسه طبیعی کشیدن در قسمتی از استخوان تیزی احساس شود، دندانپزشک با کمک ابزارهای مناسب آن را از بین خواهد برد. در حقیقت با کمک یک‌سری سوهان‌های استخوانی، قسمت تیز کمی گرد می‌شود تا دیگر برای ترمیم بافت لثه مشکلی ایجاد نکند. در برخی از بیماران تکه تیز استخوانی با کمک یک پنس به راحتی گرفته و برداشته خواهد شد.
شست‌وشو با نرمال سالین
در مواقعی که بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان به دلیل درای ساکت یا حتی تیزی قسمتی از آن اتفاق بیفتد، شست‌وشو با نرمال سالین نیز در دستور کار قرار می‌گیرد. به ویژه در حفره خشک این تکنیک یک درمان بسیار موثر است.
نکته مهم آن است که دندانپزشک پس از مواجه با درای ساکت، آن را خیلی دستکاری نخواهد کرد. در کنار شست‌وشو ممکن است از ترکیب‌هایی مثل اژنول برای ترمیم بهتر آن کمک بگیرد. به این صورت که با یک گاز آغشته به اژنول به عنوان یک پانسمان روی زخم قرار می‌گیرد و هر چند روز تعویض خواهد شد.
درمان پیچیده استئونکروز
در صورتی که بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان به دلیل بروز استئونکروز باشد، درمان‌های آن با 2 مورد قبلی کاملا متفاوت است. به طور معمول استخوانی که دچار نکروز می‌شود، درد زیادی دارد و ترمیم آن به این راحتی صورت نمی‌گیرد. برای این علت دندانپزشکان اکثرا پیش از خارج‌سازی دندان از بیماران درمورد ریسک فاکتورهای آن سوال می‌کنند. درمان استئونکروز در اکثر موارد با حذف قسمت مرده ارائه می‌شود و همچنین به این علت جراحی در دستور کار قرار می‌گیرد. همچنین در کنار آن از داروهای آنتی بوتیک، مسکن و حتی دهانشویه استفاده خواهد شد. علاوه بر همه این‌ها، متخصص از اکسیژن درمانی هایپرباریک در چند جلسه برای افزایش شانس موفقیت درمان کمک می‌گیرد.
پیشگیری از بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان
به منظور پیشگیری از بروز چنین اتفاقی بهتر است نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
- حتما نکات مراقبتی را پس از کشیدن دندان به طور دقیق رعایت کنید.
- در صورتی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی قرار گرفته‌اید، حتما آن را به دندانپزشک اطلاع دهید.
- اگر تحت نظر پزشک خاصی برای درمان پوکی استخوان هستید، داروهای مصرف خود را به دندانپزشک نشان دهید.
- به هیچ عنوان پس از خارج‌سازی دندان از نی استفاده نکنید.
- آب دهان را در یک الی 2 روز اول پس از کشیدن قورت دهید.
عوارض بیرون زدگی استخوان فک
در صورتی که علت عارضه صرفا تیزی استخوان باشد، بیمار با التهاب لثه و درد همراه است. همچنین ترمیم بافت لثه ممکن است روی بافت استخوان صورت نگیرد. اما اگر درای ساکت عامل بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان باشد، درد نسبتا شدیدی برای بیمار اتفاق خواهد افتاد. چنین مشکلی تا زمانی که درمان نشود برطرف نخواهد شد.
اما بیمارانی که با استئونکروز مواجه می‌شوند، علاوه‌بر درد شدید در ناحیه استخوان، با نکروز آن همراه خواهند بود. از این رو استخوان دیگر در ناحیه نکروز ترمیم نمی‌شود و تحلیل استخوان و لثه اتفاق خواهد افتاد. این عارضه در صورت عدم درمان به موقع حتی سبب نیاز به جراحی‌های سنگین برای حذف بخش زیادی از استخوان می‌شود.
چه زمانی با مشاهده بیرون زدگی استخوان به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
در هر صورت شما باید برای درمان این عارضه به دندانپزشکتان مراجعه کنید. اگر صرفا تیزی و کمی درد در ناحیه دندان کشیده شده دارید، خیلی نگران نباشید؛ چرا که با یک درمان ساده برطرف خواهد شد. با این حال اگر درد بسیار شدیدی در ناحیه فک دارید، حتما در اسرع وقت آن را به دندانپزشک اطلاع دهید. نکته مهم آن است که اگر از جمله افراد دارای ریسک فاکتور استئونکروز هستید، باید نسبت به بروز آن شک کنید.
سوالات متداول بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان
خیر، همواره این موضوع صدق نمی‌کند. گاهی صرفا جای دندان کشیده شده با درد همراه است.
تهیه عکس خیلی از اوقات به تمایز بین وجود استخوان و ریشه باقی‌مانده کمک می‌کند.
خیر، بسیاری از بیماران چنین عارضه‌ای را تجربه نخواهند کرد.
خیر، گاهی ممکن است ریشه در زیر لثه باقی بماند. با این حال اگر فرد یک جسم سفت در لثه خود احساس کند، به احتمال زیاد همان ریشه باقی‌مانده است. در حقیقت چنین مشکلی سبب بیرون زدگی استخوان نخواهد شد و صرفا ممکن است توسط بیمار با آن اشتباه گرفته شود.
خیر، در صورت مشاهده استخوان باید به وجود مشکل در ناحیه زخم شک کرد.
در اکثر مواقع چنین موضوعی با درد همراه است. با این حال با توجه به عامل آن، شدت درد متغیر خواهد بود.
کلام نهایی
بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان به طور معمول می‌تواند تحت تاثیر چندین عامل اتفاق بیفتد. در اکثر بیماران بروز آن صرفا نیاز به یک درمان بسیار ساده دارد و هیچ جای نگرانی نخواهد داشت. با این حال در برخی باید اقدامات ویژه‌تری توسط متخصص صورت بگیرد.
تعیین وقت معاینه با بهترین دندانپزشک مرزداران
اگر ساکن مناطقی همانند مرزداران، اشرفی اصفهانی، پیامبر، پونک، آیت الله کاشانی، صادقیه و سازمان آب هستید و برای کشیدن دندان قصد مراجعه به مطب دندانپزشکی در غرب تهران را دارید، می‌توانید به مطب دکتر صابر ملک پور مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، مرزداران – نبش خیابان عرب حسینی پلاک ۵۳ طبقه دوم واحد ۷
