آبسه دندان یکی از مشکلاتی است که خیلی از بیماران به دلیل بها ندادن به درمان پوسیدگی، با آن مواجه می‌شوند. در آبسه، عفونت از دندان به بافت‌های پری اپیکال منتقل می‌شود. با تجمع هرچه بیشتر باکتری‌ها، آبسه روز به روز بزرگ‌تر می‌شود و با درد و تورم همراه است.
اما چه راهکارهایی برای تشخیص آبسه وجود دارد؟ آیا منظور از آبسه همان عفونت دندان است؟ چه راه درمانی برای کاهش علائم آن وجود دارد؟ در ادامه نه تنها این نکات، بلکه عوارض و هر سوال دیگری که در ذهن شما باشد را به طور مفصل بررسی خواهیم کرد.
آبسه دندان چیست؟
آبسه یک بافت عفونی است که در پی پوسیدگی و نفوذ میکروب‌ها ایجاد می‌شود. این بافت عفونی معمولا از باکتری‌های هوازی و بی‌هوازی برخوردار است. به طور معمول تا زمانی که عامل ایجاد آبسه برطرف نشود، به پیشرفت خود ادامه خواهد داد. از این رو بعد از مدتی ممکن است علائم آن آغاز شود. در حقیقت در مراحل ابتدایی شاید بیمار با علامتی همراه نباشد.
راه های تشخیص آبسه دندان چیست؟
برای تشخیص تشکیل آبسه، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. وی با انجام یک معاینه درست می‌تواند به راحتی به وجود چنین بافت عفونی در دهان پی ببرد. به طور معمول برای تشخیص عفونت، علائم بیمار بسیار کمک‌کننده است. به عنوان مثال تورم در لثه و ترشح چرک از جمله نشانه‌های آن محسوب می‌شود.
شرایط دندان و دهان بیمار از دیگر فاکتورهایی است که در تشخیص آبسه بسیار موثر خواهد بود. در صورتی که دندان به میزان زیادی حاوی پوسیدگی باشد، دندانپزشک به احتمال تشکیل این گونه عفونت دندان شک می‌کند.
برای دریافت نوبت و مشاوره درمان آبسه دندان توسط بهترین دندانپزشک غرب تهران فرم زیر را پر کنید.
علائم آبسه دندان
به طور معمول در ابتدای تشکیل آبسه، هیچ علامتی وجود ندارد. با این حال پس از چند روز خیلی از علائم خود را نشان می‌دهد:
| درد بسیار شدید در ناحیه آبسه یکی از نشانه‌های رایج در بیماران است. این علامت بیشتر به دلیل فشار بافت داخل آبسه به سایر نواحی ایجاد می‌شود. |
| با توجه به اینکه میکروب‌ها روز به روز در حال تکثیر درون آبسه هستند، بیمار با تورم بافت نرم خود همراه خواهد بود. |
| آبسه عفونتی است که می‌تواند سبب تب و حتی افزایش سایز غدد لنفاوی شود. |
| معمولا لثه‌ای که در آن آبسه تشکیل می‌شود، با التهاب و قرمزی همراه است. |
| خیلی از اوقات بیمار حتی حین جویدن درد شدیدی را احساس می‌کند. |
| ممکن است ترشح چرک، بوی بد و حتی طعم بسیار ناخوشایندی در دهان احساس شود. |
| در برخی از مواقع درد بیمار در پیشانی، ناحیه گوشها و حتی اطراف بینی حس می‌شود. |
علت آبسه دندان
عفونت دندان و آبسه ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. دقت کنید که عامل اصلی بروز آبسه، عفونت است. این عفونت ممکن است به هر طریقی در دهان ایجاد شود. پوسیدگی شاید مهم‌ترین عاملی است که می‌تواند در تشکیل آبسه موثر واقع شود. گاهی اوقات جرم‌های زیاد و سنگین می‌تواند با آبسه‌های پریودنتال (آبسه‌های لثه) همراه باشد.
انواع آبسه دندان
به طور کلی در حوزه دندانپزشکی 2 نوع آبسه وجود دارد. در این قسمت هر یک را معرفی می‌کنیم:
آبسه پری اپیکال
آبسه پری اپیکال شاید شایع‌ترین نوعی باشد که در بیماران مختلف بروز پیدا می‌کند. این نوع از آبسه بیشتر مرتبط با دندان است. در حقیقت عفونت از طریق یک دندان به بافت‌های دیگر منتقل می‌شود. به عنوان مثال پوسیدگی از طریق پالپ به بافت زیرین نفوذ و سبب تشکیل چنین بافتی می‌شود.
آبسه پریودنتال
همانطور که از نام آن مشخص است، یک نوع آبسه دندان است که علت آن مرتبط با عفونت‌های لثه‌ای خواهد بود. به عنوان مثال فرد ممکن است به بیماری ژنژیویت یا پریودنتیت مبتلا باشد و در اثر آن، عفونت در اطراف دندان‌ها تشکیل شود. با افزایش عفونت احتمال تشکیل آبسه پریودنتال افزایش خواهد یافت.
آبسه دندان را چگونه درمان کنیم؟
برای درمان آبسه و عفونت دندان باید عامل ایجادکننده آن را برطرف کنید. با توجه به علت اصلی بروز آبسه، ممکن است از هر یک از راهکارهای درمانی زیر استفاده شود:
عصب کشی دندان
در صورتی که پوسیدگی وسیع در ساختار دندان مشاهده شود، مسلما یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز آبسه می‌تواند باشد. در این شرایط علاوه بر ترمیم، دندانپزشک باید بافت پالپی عفونی را از کانال‌ها خارج کند. از این رو درمان ریشه به عنوان اصلی‌ترین گزینه کاهش علائم آبسه انجام خواهد شد. به طور معمول در صورت انجام یک عصب کشی با کیفیت و موفق، آبسه پس از مدتی از بین خواهد رفت. (شرایط انجام عصب کشی دندان با جدیدترین روش‌ها)
جرم گیری دندان
خیلی از مواقع روی دندان هیج پوسیدگی مشاهده نمی‌شود. با این حال با بررسی بیشتر، دندانپزشک متوجه وجود جرم‌های سنگین بالا و حتی زیر لثه می‌شود. در چنین شرایطی، جرم گیری راهکار فوری و اصلی برای درمان آبسه دندان خواهد بود. در صورتی که عصب کشی برای چنین دندانی انجام شود، آبسه همچنان با پرجا خواهد ماند. اما با حذف جرم و افزایش رعایت بهداشت، به خوبی شاهد حذف عفونت دندان خواهید بود. (شرایط جرم گیری دندان به صورت تخصصی)
کشیدن دندان
در برخی از شرایط و با سهل‌انگاری بیمار در انجام درمان به موقع، پوسیدگی بسیاری از ساختارهای دندان را تخریب می‌کند. به گونه‌ای که اگر دندانپزشک بخواهد برای عصب کشی و ترمیم آن اقدام کند، پس از مدت کوتاهی با شکست مواجه خواهد شد. در چنین بیمارانی، طرح درمان به سمت کشیدن دندان تغییر می‌کند. با حذف آبسه دندان، عفونت به خوبی برطرف خواهد شد.
انسیژن و درناژ
گاهی اوقات به دلیل گسترش زیاد آبسه، دندانپزشک نمیتواند کار عصب کشی و حتی کشیدن را انجام دهد. در حقیقت به دلیل حجم زیاد عفونت، احتمال اثر بی‌حسی کم‌تر می‌شود. از این رو انسیژن و درناژ را در طرح درمان قرار خواهد داد. در این روش، دندانپزشک با کمک تیغ آبسه را پاره می‌کند. پس از چنین کاری، عفونت دندان به یکباره تخلیه می‌شود و درد بیمار به سرعت فروکش خواهد کرد.
درمان فوری آبسه دندان
دقت کنید که برای درمان فوری و قطعی آبسه، باید با توجه به عامل ایجاد آن از هر یک از روش‌های قسمت قبل استفاده شود. سریع‌ترین روشی که عفوت دندان با سرعت بیشتری تخلیه و درد بیمار به مقدار بسیاری تسکین می‌یابد، انسیژن و درناژ است. در حقیقت با کاهش فشار داخل بافت عفونی، درد و تورم از بین خواهد رفت. اما همچنان نیاز است تا از کشیدن، جرم گیری یا عصب کشی برای حذف عامل آن کمک گرفت.
برای اطلاع از جدیدترین تعرفه‌های دندانپزشکی سال 1403 بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
درمان فوری آبسه دندان با قرص
بسیاری از بیماران بر این تصور هستند که امکان درمان و فروکش کردن آبسه با کمک داروهای مختلف وجود دارد. این در حالی است که درمان قطعی عفونت دندان با حذف عامل اصلی آن انجام خواهد شد. استفاده از داروهای آنتی بیوتیک صرفا می‌تواند از گسترش آبسه جلوگیری و آن را کمی کوچک‌تر کند.
همچنین گاهی برای بیماران مسکن تجویز می‌شود تا دردشان تسکین یابد. با این حال پس از کاهش درد فرد تصور می‌کند آبسه به طور کامل درمان شده است. اما درد مجدد پس از مدتی آغاز خواهد شد.
درمان دندان درد و ورم صورت در کودکان
در کودکان نیز ممکن است با آبسه دندان مواجه شوید. درمان چنین مشکلی در این سن هیچ تفاوتی با افراد بزرگسال ندارد. از این رو باید برای حذف عامل عفونت اقدام کرد. دقت کنید که در کودکان و دندان‌های شیری، به جای درمان ریشه از پالپوتومی و پالپکتومی استفاده می‌شود.
درمان خانگی آبسه دندان
توجه به این نکته ضروری است که درمان خانگی خیلی نمیتواند در از بین رفتن آبسه موثر باشد. با این حال برخی از آن‌ها در تسکین و کاهش علائم به صورت موقت موثر است:
استفاده از آب نمک
نمک به طور کلی برای باکتری‌ها یک ترکیب آسیب‌رسان است. از این رو خیلی از باکتری‌ها در حضور نمک نمی‌توانند به خوبی تکثیر کنند. همچنین مرگ میکروب‌ها در حضور نمک اتفاق می‌افتد. به همین دلیل در صورتی که در حضور آبسه از آب نمک استفاده کنید، می‌توان تا حدی از گسترش آن پیشگیری کرد. همچنین برخی علائم نظیر بوی بد و حتی درد کاهش می‌یابد.
شست‌وشوی دهان با دهانشویه
دهانشویه‌هایی نظیر کلرهگزیدین از ترکیبات ضد باکتریایی برخوردار است. به همین سبب می‌توان با شست‌وشوی دهان به صورت مرتب در روز، تا حدی آبسه دندان را کنترل کرد. البته توجه کنید که به مدت طولانی نمی‌توان از دهانشویه کمک گرفت؛ زیرا اگر بیش از 2 هفته از آن استفاده شود، با مشکلاتی نظیر تغییر رنگ دندان‌ها همراه خواهد بود.
استفاده از سیر
سیر از دیگر ترکیبات ضد باکتریایی محسوب می‌شود. حتی در طب سنتی نیز به مصرف این ماده برای کنترل بیماری‌های مختلف توصیه می‌شود. مصرف و حتی قرار دادن آن روی دندان تا حد بسیار کمی در کنترل عفونت موثر است. اما هرگز نمیتواند مشابه روش درمانی برای بیمار تاثیرگذار باشد.
جلوگیری از آبسه دندان
برای پیشگیری از تشکیل آبسه راه‌های بسیاری وجود دارد:
- هر روز از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. رعایت بهداشت در پیشگیری از عفونت‌های دهانی موثر است.
- در صورت وجود پوسیدگی، حتما برای ترمیم آن اقدام کنید. گاهی اوقات پیش از تشکیل آبسه حتی می‌توان با انجام عصب کشی از بروز آن پیشگیری کرد.
- در صورتی که به بیماری‌های لثه‌ای مبتلا هستید، حتما برای درمان آن‌ها اقدامات مورد نیاز را پیگیری کنید.
- به صورت مرتب برای معاینه لثه و دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه داشته باشید.
عوارض عدم درمان به موقع آبسه دندان را جدی بگیرید!
عوارض و خطرات آبسه دندان
آبسه دندان یکی از مشکلاتی است که فرد باید برای درمان آن هر چه سریع‌تر اقدامات لازم را انجام دهد. به طور کلی بیماران مبتلا به آبسه با عوارض زیر همراه هستند:
- ❌ آبسه درد و تورم بسیار شدیدی دارد که برای خیلی از بیماران قابل تحمل نیست.
- ❌ تورم صورت در زیبایی فرد تاثیرگذار است.
- ❌ عفونت آبسه ممکن است وارد خون و سبب باکتریمی شود.
- ❌ در صورتی که عفونت آبسه به محیط حلق وارد شود، راه تنفسی بسته و بسیار خطرناک است.
- ❌ خیلی از اوقات عفونت مرتبط با آبسه در فک بالا به سینوس‌ها راه پیدا می‌کند. در این شرایط درد مزمن برای بیماران ایجاد خواهد شد.
- ❌ در موارد شدید بیمار حتی نمیتواند آب دهان خود را قورت دهد.
- ❌ گاهی اوقات به دلیل گسترش عفونت حتی فرد با خستگی و تب همراه است.
خطرات عدم درمان فوری آبسه دندان چیست؟
نکته‌ای که باید به خاطر بسپارید آن است که عدم درمان فوری آبسه خطرات بسیاری به دنبال دارد. احتمال بروز تمامی عوارضی که در قسمت‌های قبلی بررسی کردیم وجود دارد. توجه کنید که برخی از عوارض بسیار جدی است و حتی خطر مرگ فرد وجود دارد.
خطرات آبسه دندان در بارداری چیست؟
در بارداری برخی از بیماران برای درمان آبسه اقدامی انجام نمی‌دهند. این موضوع به دلیل ترس آن‌ها از اثر خدمات دندانپزشک روی جنین است. با این حال عدم درمان آبسه برای فرزند شما اثر منفی بیشتری دارد. حتی خیلی از اوقات عفونت دندان می‌تواند در زمان زایمان اثرگذار باشد. از این رو توجه کنید که درمان آن خطر بسیار کم‌تری نسبت به عدم درمان آبسه خواهد داشت.
سوالات متداول
دقت کنید که آبسه خود شکلی از عفونت است. عفونت مراحل مختلفی را طی خواهد کرد و در نهایت آبسه تشکیل می‌شود.
بهتر است در خانه برای تخلیه آبسه اقدامی انجام ندهید. با این حال اگر خود آبسه بترکد، بهتر است با ماساژ لثه چرک آن را خالی کنید.
بهتر است برای حذف عامل تورم اقدام کنید. دندانپزشک طرح درمان شما را انتخاب خواهد کرد.
خیر، نشاسته نمیتواند برای درمان آبسه و عفونت دندان تاثیرگذار باشد.
در طب سنتی بیشتر بر استفاده از ترکیبات مختلف میکروب‌کش نظیر سیر و نمک تاکید می‌شود.
بهترین راهکار، دریافت خدمات دندانپزشکی است. اینکه کدام یک از روش‌های کشیدن، عصب کشی یا جرم گیری انجام شود، بر عهده دندانپزشک خواهد بود.
راهکارهای خانگی درمان قطعی برای آبسه محسوب نمی‌شود. صرفا در کنترل آن تاثیرگذار خواهد بود.
به طور معمول تزریق بی‌حسی برای دندان‌ها دارای آبسه، اثرگذاری کم‌تری دارد. با این حال اگر دندانپزشک شاخه عصب را از جای دیگر بلاک کند، به مانند سابق اثرگذار خواهد بود.
جمع‌بندی
آبسه دندان مشکل ساده‌ای نیست که آن را به حال خود رها کنید. حتما برای درمان آن پیگیری‌های لازم را انجام دهید. در غیر این صورت بسیاری از مشکلات پس از آن اتفاق خواهد افتاد. برخی از عوارض ناشی از آبسه حتی می‌تواند به قیمت از دست دادن جان بیمار تمام شود.
تعیین وقت معاینه با بهترین دندانپزشک مرزداران
اگر ساکن مناطقی همانند مرزداران، اشرفی اصفهانی، پیامبر، پونک، آیت الله کاشانی، صادقیه و سازمان آب هستید و برای درمان آبسه دندان قصد مراجعه به مطب دندانپزشکی در غرب تهران را دارید، می‌توانید به مطب دکتر صابر ملک پور مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، مرزداران – نبش خیابان عرب حسینی پلاک ۵۳ طبقه دوم واحد ۷
