روکش زیرکونیوم | روکش دندان زیرکونیا

روکش زیرکونیوم (زیرکونیا) چیست؟

روکش‌هایی که برای بازسازی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد، در چند مدل موجود است. به عنوان مثال روکش‌های تمام فلزی و روکش سرامیکی از جمله گزینه‌هایی است که شاهد به کارگیری آن‌ها در مطب‌های مختلف هستیم. با این حال هر یک ممکن است با محدودیت‌هایی همراه باشد و به همین علت نتوان برای همه دندان‌ها به سراغ‌شان رفت.

از این رو امروزه شاهد عرضه گزینه جدیدی به نام روکش‌های زیرکونیا هستیم که از ویژگی‌های نسبتا خوبی برخوردار است. چنین روکش‌هایی همانند انواع PFM رنگ مشابه با دندان دارد. همچنین از زیر کونیوم که یکی از عناصر سازگار با بدن است، در ساخت آن به کار می‌رود. نکته قابل توجه آن است که این نوع روکش دندان توانسته تا حدی محدودیت‌های سایر انواع موجود را پوشش دهد.

مزایای روکش زیر کونیوم

استفاده از روکش دندان زیرکونیا برای ترمیم دندان مزایای بسیاری به همراه دارد. در این قسمت از مقاله به بررسی مهم‌‌ترین موارد آن می‌پردازیم:

استحکام نسبتا بالا

به کارگیری زیرکونیا در ساخت این نوع روکش سبب می‌شود تا از استحکام خوبی در برابر نیروهای مختلف برخوردار باشد. یکی از مشکلاتی که برخی از انواع روکش به همراه دارد، استحکام پایین و بالا بودن احتمال شکستگی آن در برابر نیروی جویدن است. با این حال روکش زیرکونیا تقریبا توانسته چنین محدودیتی را برطرف کند.

اما باید در نظر بگیرید که نسبت به انواع تمام فلزی، سطح استحکام روکش زیرکونیوم کمی پایین‌تر است. با این حال دیگر مشابه انواع روکش تمام سرامیکی شکننده نخواهد بود. همین ویژگی نیز سبب می‌شود تا بتوان از روکش زیر کونیوم در قسمت‌های مختلف محیط دهان استفاده کرد. همچنین استحکام و مقاومت آن یک عامل تاثیرگذار در دوام طولانی مدت آن خواهد بود.

زیبایی قابل قبول

یکی از محدودیت‌هایی که روکش‌های تمام فلزی به دنبال دارد، رنگ تیره‌ آن است. همین موضوع نیز سبب می‌شود تا نتوان برای بازسازی دندان‌های قدامی موجود در خط لبخند، از آن کمک گرفت. روکش زیرکونیوم اما در کنار استحکام خوبی که دارد، از رنگ مشابهی با دندان برخوردار است.

به همین علت می‌توان از آن در ترمیم دندان‌های جلویی دهان استفاده کرد. همچنین با توجه به استحکام و مقاومت خوبی که در برابر نیروهای سنگین دارد، حتی در قسمت‌های خلفی نیز گزینه مناسبی خواهد بود.

سازگاری در محیط دهان

سایش کم‌ دندان مقابل

یکی از مشکلاتی که برخی از متریال‌های مورد استفاده در ترمیم دندان‌ها به همراه دارد، سایش دندان مقابل است. در حقیقت به دلیل اینکه برخی از متریال‌ها ساختار متفاوتی نسبت به مینای دندان دارد، در صورت استفاده از آن‌ها، حین جویدن با سایش دندان مقابل همراه خواهد بود.

این در حالی است که چنین مشکلی در روکش زیر کونیوم کم‌تر به چشم می‌خورد. همچنین خود ساختار زیرکونیا به گونه‌ای است که در برابر سایش از مقاومت نسبتا بالایی برخوردار است.

معایب روکش دندان زیرکونیا

با وجود اینکه روکش های زیرکونیا از مزایای بسیاری برخوردار است، اما باز هم محدودیت‌هایی دارد. همین موضوع نیز سبب می‌شود تا گاهی دندانپزشکان برای ساخت روکش به سراغ گزینه‌های دیگر بروند:

• علی‌رغم اینکه بیان کردیم این روکش‌ها از زیبایی خوبی برخوردار است، اما باز هم گزینه مناسبی برای دندان‌های پیش و نیش نخواهد بود. در حقیقت ساختار زیرکونیا به گونه‌ای است که شفافیت مینا را ندارد و به همین علت نمی‌تواند زیبایی مدنظر بیمار را تامین کند. با این حال برای دندان‌های آسیاب کوچک و بزرگ می‌تواند زیبایی قابل قبولی رقم بزند.
• قیمت روکش زیرکونیوم نیز نسبت به برخی مدل‌ها نظیر تمام فلزی و حتی PFM بیشتر است. به همین علت شاید به صرفه نباشد که از آن برای دندان‌‌های خلفی استفاده شود.
• روکش‌ دندان زیر کونیا همچنان با مقدار کمی سایش همراه است.

مراحل نصب روکش زیرکونیوم روی دندان

برای اینکه بتوان از روکش های زیرکونیومی استفاده کرد، دندانپزشک باید پروسه‌‌ای را طی کند. مراحل آن در این قسمت بیان می‌شود:

درمان ریشه دندان

امروزه یکی از اصلی‌ترین درمان‌هایی که پیش از قرارگیری روکش مورد نیاز خواهد بود، عصب کشی دندان است. در حقیقت تقریبا تمامی دندان‌ها به منظور اینکه حین تراش دندان برای روکش به پالپ آن آسیبی وارد نشود، باید درمان ریشه شود. در غیر این صورت ممکن است پس از مدتی دندان نیاز به عصب کشی پیدا کند.

اگر پس از قرارگیری روکش زیر کونیوم، دندان نیاز به درمان ریشه داشته باشد مسلماً کار برای دندانپزشک خیلی سخت‌تر خواهد شد. همچنین در چنین شرایطی به روکش دندان نیز آسیب وارد می‌شود.

تراش دندان برای روکش زیرکونیا

در مرحله بعد از درمان ریشه، برای اینکه بتوان فضای کافی برای قرارگیری روکش زیرکونیوم را فراهم کرد، دندانپزشک نیاز به تراش دندان برای روکش خواهد داشت. به همین منظور، با کمک فرزهای متنوع و مناسب نسبت به تراش اصولی ساختار دندان اقدام می‌کند.

معمولا در همین مرحله دندان نسبت به قبل کوچک‌تر می‌شود. کوچک‌تر شدن ساختار دندان در تمامی ابعاد صورت می‌گیرد تا تداخلی با قرارگیری روکش نداشته باشد. همچنین تراش باید به گونه‌ای باشد که گیر نسبی برای روکش را فراهم کند.

ساخت پست و کور

قالب گیری و ساخت روکش زیرکونیوم

در مرحله بعد دندانپزشک خط ختم تراش را به زیر لثه منتقل می‌کند. همچنین با مواد مخصوص از تمامی دندان‌های آن فک قالب گرفته می‌شود. پس از آن قالب به لابراتوار ارسال و پروسه ساخت فریم و روکش کامل خواهد شد. زمانی که روکش آماده شود، دندانپزشک آن را روی دندان امتحان می‌کند.

به عنوان مثال باید روکش زیرکونیوم به خوبی روی دندان قرار بگیرد و فاصله‌ای با خط ختم تراش نداشته باشد. همچنین از نظر بلندی ممکن است نیاز به اصلاح آن باشد. در نهایت نیز روکش با سمان‌های محکم به دندان متصل می‌شود.

عمر روکش دندان زیرکونیا چقدر است؟

طول عمر و ماندگاری روکش زیرکونیوم با توجه به استحکام خوبی که دارد، معمولا بالا است. با این حال بیمار نباید نسبت به رعایت مراقبت‌های پس از آن بی‌توجه باشد. در حقیقت هر چه بیمار به دندان‌های خود بیشتر برسد، مطمئنا می‌تواند از آن‌ها برای مدت طولانی‌تری استفاده کند. غالب بیمارانی که روکش زیرکونیا دریافت می‌کنند، بین 5 تا 15 سال قادر به استفاده از آن خواهند بود.

فرق روکش زیرکونیا با سرامیک

روکش زیرکونیوم با انواع سرامیکی تفاوت بسیاری دارد. اول از همه باید بدانید که متریال به کار رفته در ساخت هر یک با دیگری متفاوت است. همچنین استحکام روکش دندان سرامیکی نسبت به انواع روکش زیرکونیا کم‌تر است. به همین علت معمولا در نواحی خلفی از ترمیم‌های تمام سرامیک استفاده نمی‌کنند.

به علاوه باید این موضوع را در نظر بگیرید که زیبایی آن‌‌ها تفاوت چشم‌گیری با هم دارد. از این رو استفاده از روکش تمام سرامیک در نواحی قدامی بیشتر به چشم می‌خورد. انواع زیرکونیا به دلیل ظاهر مات‌تر و اپکی که دارد، نمی‌تواند نور را همانند مینا از خود عبور دهد.

تفاوت روکش زیرکونیوم با روکش تمام فلزی

روکش دندان زیرکونیا به منظور افزایش استحکام و در عین حال حفظ زیبایی طراحی شده است. درست مشابه روکش‌های تمام فلزی که از استحکام فوق‌العاده‌ای برخوردار است، این مدل نیز چنین ویژگی دارد. با این حال زیبایی روکش های زیر کونیا بسیار بهتر از تمام فلزی است و می‌توان از آن در دندان‌های نزدیک به خط لبخند استفاده کرد.

نکته دیگر آنکه فلز می‌تواند در ضخامت کم‌تر استحکام خوبی فراهم کند. از این رو برای روکش‌های تمام فلزی نسبت به انواع زیرکونیا نیاز به تراش کم‌تری خواهد بود. دیگر تفاوت این 2 نوع روکش، هزینه بالاتر زیرکونیا نسبت به نمونه تمام فلزی است.

تفاوت روکش زیرکونیا با روکش PFM

شاید مشابه‌ترین گزینه در بین انواع روکش به مدل زیرکونیومی، PFM باشد. هر 2 مورد زیبایی و استحکام نسبتا خوبی دارد و به همین علت می‌توان از آن‌ها در نواحی قدام و خلف تا حدی استفاده کرد. اما تفاوت روکش زیرکونیوم با نوع PFM در عدم وجود کور فلزی است.

در روکش‌های PFM معمولا زیر لایه سرامیکی یک لایه فلز قرار دارد. این در حالی است که در نمونه زیرکونیومی، دیگر چنین موضوعی صدق نمی‌کند. همچنین باید در نظر گرفت که قیمت آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.

قیمت روکش دندان زیرکونیا

در وابستگی قیمت روکش زیرکونیوم به عوامل مختلف هیچ شکی وجود ندارد. مطمئنا یکی از عوامل تاثیرگذار، دستمزد دندانپزشکتان است. به علاوه‌ باید در نظر گرفت که لابراتوار خود در تعیین هزینه نهایی درمان اثرگذار است. معمولاً اگر بیمار از بیمه خوبی برخوردار باشد، می‌تواند از آن به منظور کاهش قیمت روکش زیرکونیا کمک بگیرد.

در صورتی که تمایل دارید از قیمت دقیق روکش زیر کونیوم آگاه شوید، توصیه بر آن که با دندانپزشک خود مشورت کنید. (برای اطلاع از هزینه روکش دندان در سال 1403 مقاله مربوطه را مطالعه نمایید.)

مراقبت های بعد از نصب روکش زیرکونیوم

یکی از نکات بسیار مهمی که باید در نظر بگیرید، این است که تفاوت چندانی بین مراقبت‌های روکش دندان زیرکونیا با سایر مدل‌های روکش وجود ندارد. در همه مدل‌ها رعایت بهداشت دهان در ردیف اول لیست مراقبت های بعد از روکش دندان قرار می‌گیرد. به علاوه باید نسبت به فشار و نیرویی که به آن حین جویدن وارد می‌شود، توجه کرد. به عنوان مثال به هیچ عنوان به سمت غذاهای سفت نروید.

سعی کنید برای کاهش رنگ گرفتن دندان‌ها و حتی روکش، مواد رنگی را کم‌تر در برنامه غذایی خود قرار دهید. همچنین اگر به استعمال سیگار عادت دارید، باید راهکاری برای کاهش دوز آن پیدا کنید.

سوالات متداول درباره روکش زیرکونیا

کلام آخر

استفاده از روکش زیرکونیوم برای دندان‌های مختلف امکان‌پذیر است. چنین مدل روکشی می‌‌تواند در عین حفظ استحکام در برابر نیروهای شدیدتر، زیبایی قابل قبولی برای محیط دهان به ارمغان آورد. با این حال باید در نظر بگیرید که از هزینه بالاتری نسبت به برخی مدل‌ها برخوردار است.