دندان درد در بارداری مسئله‌ایست که به دلایل مختلفی ممکن است بروز کند. از آنجا که دوران حاملگی خود به تنهایی دوران سختی برای اکثر زنان باردار است، اضافه شدن دندان درد میتواند شرایط را سختتر کند. تغییرات هورمونی که در این دوران اتفاق میافتد، یکی از مهم‌ترین عواملی است که پایه‌ریز مشکلاتی خواهد بود که سبب درد دندان در دوران حاملگی می‌شود.
✅ اما خیلی از بیمارانی که درد دندان را در دوره بارداری تجربه می‌کنند، ممکن است احساس متفاوتی از آن را تجربه کنند. آیا راهی وجود دارد که بتوان از شروع این مشکل در بارداری پیشگیری کرد؟ امکان انجام خدمات درمانی برای مادران باردار وجود دارد؟ با ادامه این مطلب همراه باشید!
آیا درمان دندان درد در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
در شرایط عادی زمانی که فرد با درد دندان مواجه می‌شود، خیلی راحت میتواند برای درمان به یک دندانپزشک مراجعه کند. این در حالی است که برای درمان دندان درد بارداری و احتمالاً ترمیم دندان در بارداری با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد، این امکان شاید برای مادر وجود نداشته باشد.
❌ به همین دلیل ممکن است نتوان در هر زمانی از بارداری، برای دریافت خدمات دندانپزشکی اقدام کرد. زمانی مادر مجاز خواهد بود یکی از درمان‌‌های دندانپزشکی را دریافت کند که نتوان درد را تا بعد از بارداری کنترل کرد. نکته قابل توجه درباره درد دندان آن است که گاهی اوقات عدم اقدام برای درمان آن خطرناک‌تر از دریافت خدمات است.
دقت داشته باشید که درد میتواند نشاندهنده گسترش عفونت به پالپ دندان باشد. مطمئناً شیوع عفونت نسبت به ترکیبات مورد استفاده برای درمان درد دندان، برای جنین ضرر بیشتری به همراه خواهد داشت. به همین خاطر حداقل کاری که می‌توان در این شرایط انجام داد این است که باید برای معاینه و بررسی وضعیت دندان‌های خود به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.
بهترین زمان برای درمان دندان درد در بارداری
در صورتی که با درد دندان مواجه هستید، به هیچ عنوان آن را به حال خود رها نکنید. مسلما مسکن‌هایی که برای درمان دندان درد آن استفاده می‌کنید، عوارض بیشتری نسبت به خدمات دندانپزشکی برای جنین خواهد داشت. بهتر است در 3 ماهه دوم بارداری برای درمان مشکل درد دندان خود به یک دندانپزشک مراجعه کنید.
اگر در دوران بارداری درخواست مشاوره برای دندان درد خود دارید ، برای دریافت نوبت از بهترین دندانپزشک مرزداران فرم زیر را تکمیل کنید.
برای دریافت نوبت و مشاوره فرم زیر را پر کنید.
علت دندان درد در بارداری
علت اصلی بروز درد دندان در دوران بارداری، افزایش میزان پوسیدگی دندان است. پوسیدگی به خودی خود سبب ایجاد درد نمی‌شود. با این حال، زمانی که پوسیدگی به بافت پالپی و عصبی دندان می‌رسد، درد بیمار آغاز شده و معمولا کلافه‌کننده است. دقت داشته باشید که برخی از عوامل در دوران بارداری، احتمال شیوع پوسیدگی را افزایش می‌دهد. در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
تجمع پلاک
پلاک موجود در دهان خود سرشار از باکتری‌های مختلف است که در صورت عدم برداشت از روی دندان، پوسیدگی آن را به دنبال دارد. پوسیدگی علاوه‌بر اینکه توبول‌های عاجی را در معرض محیط قرار می‌دهد، ممکن است به پالپ دندان دست‌اندازی کند. به همین علت با افزایش تجمع پلاک، شانس پوسیدگی و دندان درد در بارداری افزایش خواهد یافت.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی شاید مهم‌ترین عامل مستعدکننده خانم‌های باردار به پوسیدگی دندان باشد. زمانی که هورمون‌های زنانه در بدن با تغییرات ناگهانی همراه باشد، تجمع پلاک در دهان افزایش یافته و بیماری‌هایی از جمله پوسیدگی دندان را به دنبال خواهد داشت.
تهوع صبحگاهی
یکی از مشکلات مادران باردار، تهوع صبحگاهی است. هنگامی که فرد با چنین عارضه‌ای همراه باشد، محتویات معده از جمله اسید آن به داخل دهان راه پیدا خواهد کرد. تکرار این عارضه میتواند باعث اثرات منفی بر روی مینای دندان شود و آن را مستعد پوسیدگی کند.
تغییرات رژیم غذایی
در بارداری به طور معمول مادر تغییراتی در رژیم غذایی خود اعمال می‌کند. به عنوان مثال مصرف تنقلات در این دوره توسط مادر باردار افزایش می‌یابد. به همین علت خطر پوسیدگی دندان نیز بیشتر می‌شود. با توجه به اینکه تجمع پلاک و مصرف تنقلات در کنار یکدیگر افزایش می‌یابد، درد دندان در دوران حاملگی شایع‌تر از پیش از آن است.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
خیلی از مادران باردار حتی پیش از دوره بارداری رعایت بهداشت دهانی خوبی ندارند. این افراد مسلما زمانی که در این دوره قرار می‌گیرند، رعایت بهداشت کم‌تری خواهند داشت. این موضوع عفونت و دندان درد در بارداری را به دنبال دارد. نکته قابل توجه آن است که مادر باید رعایت بهداشت را حتی بیش از پیش جدی بگیرد. لازم به ذکر است اگر مادر بهداشت دهانی خود را به خوبی رعایت کند، حتی اثر خیلی از عوامل مذکور را خنثی خواهد کرد.
بیماری‌های لثه
تجمع جرم و پلاک در دوره بارداری سبب بیماری‌های لثه می‌شود. همچنین تغییرات هورمونی در التهاب لثه تاثیرگذار است. از این رو شاهد آن هستیم که اکثر مادران باردار در این دوره با مشکلات لثه‌ای همراه هستند. التهاب لثه خود درد را در این ناحیه ایجاد می‌کند که بیمار ممکن است آن را با دندان درد در بارداری اشتباه بگیرد.
کاهش کلسیم
بخش عمده‌ای از ساختار مینا و عاج را کلسیم و فسفات تشکیل می‌دهد. به همین علت دندانپزشکان توصیه زیادی به مصرف شیر و لبنیات دارند. در دوره بارداری کاهش کلسیم در بدن اتفاق میافتد که تاثیر خود را روی دندان هم خواهد گذاشت. اما اثر این مسئله به اندازه سایر عوامل ایجاد کننده دندان درد در حاملگی نخواهد بود.
برای اطلاع از جدیدترین تعرفه‌های دندانپزشکی سال 1403 بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
انواع دندان درد در بارداری
به طور کلی بیمار ممکن است با چندین نوع درد دندان چه در دوران بارداری چه در سایر مراحل زندگی مواجه شود؛ با این وجود ما در این بخش به انواع دندان درد در دوران حاملگی می‌پردازیم. هر یک از این دردها میتواند نشان دهنده وسعت پوسیدگی باشد. در ادامه هریک را بررسی میکنیم.
| نوع درد | توصیف درد دندان در بارداری |
|---|---|
| درد تیز و تیر کشنده | یکی از شایع‌ترین دردهایی که بیماران ممکن است با آن مواجه شوند، نوع تیز و تیر کشنده است. این نوع درد در اغلب موارد در اثر خوردن مواد غذایی سرد، گرم و حتی شیرین به صورت ناگهانی آغاز می‌شود. دقت داشته باشید که چنین دردی معمولا در حد چند ثانیه بوده و بعد از آن از بین می‌رود. درد تیز و تیر کشنده معمولا نشاندهنده درگیری کم پالپ و زنده بودن آن است. |
| درد گنگ و مبهم | خیلی از اوقات ممکن است درد دندان در بارداری به طور گنگ و مبهم در دهان ایجاد شود. در واقع، چنین افرادی نمی‌توانند به طور دقیق مشخص کنند که درد مربوط به کدام دندان است. این درد نسبت به نوع قبلی برای مدت بیشتری ادامه خواهد داشت. با این حال بعد از مدتی پایان می‌یابد. |
| درد مداوم | گاهی اوقات بیمار ممکن است با درد دندان به صورت خود به خودی و مداوم مواجه شود. در چنین شرایطی، درد بیمار به همین راحتی برطرف نشده و باید برای کاهش آن از داروهای مسکن کمک بگیرد. دقت داشته باشید که مراجعه به دندانپزشک و درمان این نوع دندان درد در این دوران بسیار اهمیت دارد. |
آیا بارداری باعث دندان درد می شود؟
اینکه تصویر کنید صرف بارداری و تغییرات هورمونی ناشی از آن سبب دندان درد می‌شود، اشتباه است. بیشتر تغییراتی که در سبک زندگی در دوره بارداری اتفاق میافتد، ریسک پوسیدگی را افزایش می‌دهد. به همین علت خیلی راحت می‌توانید با انجام اقدامات مناسب، از چنین عارضه‌ای پیشگیری کنید.
آیا دندان درد بر روی نوزاد تأثیر دارد؟
دندان درد در بارداری در مادر استرس‌هایی ایجاد می‌کند که خود سبب ترشح یک‌سری هورمون می‌شود. این هورمون‌ها تقریبا شرایطی مشابه زمانی که مادر در موقعیت استرس‌زا قرار می‌گیرد را تداعی می‌کند. در نتیجه اثرات منفی روی سلامت جنین می‌گذارد. هر چند این اثرات شاید قابل لمس نباشد.
تأثیر دندان درد بر زایمان
دندان درد در بارداری غالبا به دلیل بروز پوسیدگی و گسترش عفونت به پالپ آن ایجاد می‌شود. اینکه برخی از بیماران برای رفع مشکل خود اقدامی نمی‌کنند، اثرات خیلی بدتری روی جنین و زایمان خواهد گذاشت. امروزه حتی مطالعات بسیاری در این زمینه در حال انجام است.
خیلی از تحقیقاتی که درباره ارتباط دندان درد و زایمان صورت گرفته، نشان می‌دهد این موضوع در زایمان زودتر اثراتی خواهد گذاشت. به همین علت ریسک عدم اقدام برای درمان دندان درد، شاید حتی فراتر خدمات دندانپزشکی باشد.
پیشگیری از دندان درد در بارداری
با توجه به محدودیت‌هایی که در دریافت خدمات دندانپزشکی برای یک خانم باردار وجود دارد، باید به دنبال راهکارهایی برای پیشگیری از بروز درد در این دوران باشید. در ادامه برخی از مهم‌ترین آن‌ها را معرفی میکنیم:
رعایت بهداشت دهان و دندان
شاید مهم‌ترین اصلی که باید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و به دنبال آن دندان درد در بارداری مدنظر قرار دهید، رعایت بهداشت دهان است. این موضوع در دوران بارداری و با توجه به عوامل مستعدکننده پوسیدگی، از اهمیت بسیاری برخوردار است. با در نظر گرفتن آنکه خیلی از افراد به صورت اصولی از مسواک و نخ دندان استفاده نمی‌کنند، توصیه شده هر روز 2 بار مسواک زده و یک بار نیز بین دندان‌ها را با نخ تمیز کنید.
🦷 صرف زدن مسواک برای جلوگیری از پوسیدگی کافی نخواهد بود؛ چرا که الیاف آن دسترسی خوبی به نواحی بین دندانی نداشته و پوسیدگی ممکن است از آن قسمت شروع به گسترش کند. علاوه‌بر این موارد، توصیه می‌شود از دهانشویه مناسب با مشورت دندانپزشک خود برای پیشگیری از دندان درد در بارداری کمک بگیرید.
تغییر در رژیم غذایی
کربوهیدرات یکی از ارکان اساسی برای بروز پوسیدگی محسوب می‌شود. به طوری که اگر بتوانید مصرف آن را در رژیم غذایی خود کنترل و محدود کنید، شیوع پوسیدگی در دهان شما تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد یافت. به طور کلی در منابع دندانپزشکی گفته شده که 3 بار مصرف کربوهیدرات در طول روز مشکلی برای دندان ایجاد نمی‌کند. اما استفاده بیشتر از این مقدار، دندان را مستعد پوسیدگی خواهد کرد.
🦷 یکی از موادی که میتواند در پوسیدگی دندان بسیار تاثیرگذار باشد، نوشیدنی‌های شیرین و گازدار است. به همین علت، برای پیشگیری از شروع درد دندان در بارداری، باید از مصرف چنین محصولاتی تا حد امکان پرهیز کنید. دقت داشته باشید که مواد غذایی اسیدی نیز در مستعد کردن شرایط دندان برای بروز پوسیدگی موثر است.
سایر مواردی که به پیشگیری از درد دندان در دوران حاملگی کمک می‌کند، عبارتند از:
- توصیه می‌شود قبل از اقدام برای بارداری، یک معاینه کامل از دندان‌های خود انجام دهید. با این کار می‌توانید پیش از شروع بارداری خدمات مورد نیاز را دریافت کنید.
- ممکن است در یک یا 2 ماه اول بارداری با تهوع صبحگاهی همراه باشید. برای جلوگیری تاثیر اسید معده روی دندان بهتر است پس از هر بار استفراغ، دهان خود را با آب شست‌وشو دهید.
- بهتر است در طول بارداری معاینه انجام گیرد و در صورت نیاز در بازه ایمن برای درمان دندان درد اقدام شود.
درمان خانگی دندان درد در بارداری
روش‌های زیادی برای کاهش درد دندان در خانه وجود دارد. با این حال، در دوران بارداری نمی‌توان از همه آن‌ها کمک گرفت. به همین دلیل، ⚠ انجام خودسرانه این روش‌ها بدون مشورت با دندانپزشک خیلی توصیه نمی‌شود.
| یکی از قدیمی‌ترین ترکیباتی که برای کاهش درد دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد، میخک است. این ماده دارای ترکیباتی است که در بی‌حس کردن دندان به صورت مقطعی نقش موثری ایفا می‌کند. نکته جالب توجه آن است که امروزه از ترکیبات آن در کارپول‌های بی‌حسی نیز استفاده شده است. |
| استفاده از کمپرس گرما و سرما از دیگر راهکارهایی است که می‌توان به منظور درمان دندان درد برای مادر بارداری استفاده کرد. |
| سیر از موادی است که دارای ترکیبات ضدعفونی کننده است. به همین دلیل، میتواند در کاهش بار عفونی دندان موثر باشد. از این رو، گاهی اوقات برای کاهش درد دندان می‌توان روی آن حساب باز کرد. |
| شست و شوی دندان و دهان با آب نمک از دیگر راهکارهایی است که می‌توان برای کاهش دندان درد در دوران بارداری از آن استفاده کرد. نمک از جمله ترکیباتی است که بر روی رشد و تکثیر باکتری‌های دهان تاثیر منفی می‌گذارد و باعث درمان آن می‌شود. |
| استفاده از داروهای مسکن آخرین راهی است که می‌توان در خانه برای کنترل درد دندان استفاده کرد. با این حال، مصرف آن‌ها باید با مشورت پزشک بوده تا اثر منفی روی جنین نداشته باشد. |
دارو درمانی برای درمان دندان درد در بارداری
خیلی از مادران تصور می‌کنند استفاده از دارو درمانی میتواند راهکار موثری برای تسکین دردشان باشد. اما باید این موضوع را به خاطر بسپارید تا مادامی که علت دندان درد برطرف نشود، این عارضه همچنان ادامه خواهد یافت. به علاوه برخی از داروها برای مادر و جنین عوارض دارد. به همین علت دریافت درمان مناسب روش منطقی‌تری نسبت به دارو درمانی است.
اما این را هم در نظر بگیرید که گاهی دندانپزشک برای مادر چنین روشی را تجویز می‌کند. بیشتر زمانی که مادر هنوز به 3 ماهه دوم وارد نشده، برای تسکین دردش از چنین داروهایی کمک خواهد گرفت. سپس درمان مورد نیاز در بازه ایمن انجام می‌شود.
راه های درمان دندانپزشکی دندان درد در بارداری
خدمات مختلفی برای درمان درد دندان بیماران وجود دارد. به غیر از از پر کردن و ترمیم دندان، در صورتی که درد دندان در حاملگی بسیار شدید باشد و عفونت به پالپ و ریشه دندان رسیده باشد، بسته به شرایط فرد و دندان وی، هریک از راهکارهای زیر میتواند موثر باشد:
عصب کشی دندان
با توجه به اینکه در اکثر مواقع درد بیمار بعد از رسیدن عفونت به پالپ دندان آغاز می‌شود، در اکثر مواقع باید برای درمان ریشه (شرایط عصب کشی دندان در بارداری) اقدام شود. در این روش، دندانپزشک بافت عصبی و عروقی داخل کانال را خارج کرده و سپس آن را با مواد مخصوص پر خواهد کرد. با این کار، درد بیمار به طور کامل برطرف خواهد شد. برای بررسی امکان انجام درمان ریشه در دوران بارداری باید به دندانپزشک حاذق مراجعه کنید.
کشیدن دندان
در صورتی که دندان شرایط ایده‌آل برای نگهداری را نداشته باشد، به ناار باید دندانپزشک برای کشیدن آن اقدام کند. با این کار، عامل اصلی عفونت برطرف شده و درد بیمار رفع خواهد شد. دقت داشته باشید که در برخی شرایط، نیاز است دندان با انجام جراحی خارج شود. درباره شرایط کشیدن دندان در بارداری حتماً مقاله مربوطه را با دقت مطالعه کنید.
در ادامه روند درمان دندان درد بارداری، برای بسیاری از مادران نگرانی‌هایی از بابت خطرا و عوارض اشعه ایکس و یا استفاده از داروهای بی حسی موضعی وجود دارد. در نتیجه در ادامه به بررسی این موضوعات خواهیم پرداخت.
اشعه ایکس دندان در دوران بارداری
مادران از تهیه تصاویر رادیوگرافی برای بررسی علت دندان درد در بارداری ترس دارند. در حالی که دوز اشعه آن بسیار اندک و حتی کم‌تر از مقدار دریافتی در طول روز است. همچنین تکنسین از محافظ‌های مخصوص برای کاهش دوز دریافتی جنین استفاده خواهد کرد. البته دندانپزشک تنها در صورت لزوم به درمان و در زمان مناسب این مورد را باید تجویز کند.
بی حسی موضعی در دوران بارداری
برخی از بیماران نگران خطرات بی‌حسی موضعی برای جنین هستند. اما مسئله مهم آن است که داروها با ترکیبات مختلفی برای این کار وجود دارد. خیلی از این ترکیبات برای جنین و مادر باردار مشکلی ایجاد نخواهند کرد. به همین علت برای دریافت خدمات می‌توان از چنین داروهایی کمک گرفت. البته دقت دندانپزشک به شرایط مادر و استفاده از بهترین راه درمان بسیار اهمیت دارد.
سوالات متداول
از طرف اکثر دندانپزشکان توصیه می‌شود خدمات درمانی غیرضروری به بعد از به دنیا آمدن نوزاد موکول شود. با این حال، در صورتی که درمان ضروری باشد، در برخی از ماه‌های بارداری قابل انجام خواهد بود.
مصرف همه مسکن‌ها برای کاهش دندان درد در دوران بارداری مجاز نیست. با این حال در شرایطی که نیاز باشد درد بیمار کنترل شود، می‌توان از داروهای بدون خطر برای دوران بارداری کمک گرفت.
به طور معمول انجام خدمات دندانپزشکی در 3 ماهه اول و سوم برای مادران باردار توصیه نمی‌شود. بهترین زمان به منظور اقدام برای کاهش درد دندان، در 3 ماهه دوم بارداری است.
بله، مطمئنا رها کردن عفونت داخل دهان به مراتب خطرات بیشتری نسبت به انجام خدمات دندانپزشکی برای حذف آن خواهد داشت. به همین دلیل، باید برای انجام اقدامات مورد نیاز به یک دندانپزشک مراجعه شود.
دقت کنید استفاده از آنتی بیوتیک تا زمانی که آبسه یا عفونتی وجود نداشته باشد، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. همچنین، در صورتی که صرفا پوسیدگی عامل درد دندان باشد، آنتی بیوتیک اثری در تکسین آن نخواهد داشت. اگر به دلیل عفونت نیاز به مصرف آن‌ها باشد، توصیه‌های ویژه به مادر باردار اعلام می‌شود.
تهوع صبحگاهی میتواند ساختار دندان را تضعیف کند. به همین علت در پوسیدگی دندان تاثیرگذار خواهد بود.
سخن آخر
دندان درد در بارداری یکی از مشکلاتی است که میتواند برای مادر بسیار آزاردهنده باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود قبل از شروع این دوران، با انجام معاینات برای درمان دندان‌های پوسیده اقدام کنید. همچنین، با کمک راهکارهای پیشگیرانه گفته شده در مقاله، می‌توانید از بروز چنین مشکلاتی تا حد زیادی جلوگیری به عمل آورید.
تعیین وقت معاینه برای درمان دندان درد در بارداری
اگر ساکن مناطقی همانند مرزداران، اشرفی اصفهانی، پیامبر، پونک، آیت الله کاشانی، صادقیه و سازمان آب هستید و برای درمان درد دندان در بارداری قصد مراجعه به مطب دندانپزشکی در غرب تهران را دارید، می‌توانید به مطب دکتر صابر ملک پور مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، مرزداران – نبش خیابان عرب حسینی پلاک ۵۳ طبقه دوم واحد ۷
